დევიდ ჰარვი - ძალაუფლების კონსოლიდაცია

დევიდ ჰარვი, ჩვენი დროის ერთ-ერთი წამყვანი მარქსისტი მოაზროვნე გაესაუბრა აქტივისტურ კოლექტივს „AK Malabocas“-ს კაპიტალის აკუმულაციის წესში მომხდარი ტრანსფორმაციების, ურბანული სივრცის ცენტრალურობის შესახებ თანამედროვე კლასობრივი ბრძოლის ფონზე და ამ პროცესების გამოყენებაზე ანტიკაპიტალისტურ ბრძოლაში.

AK Malabocas: ბოლო 40 წლის განმავლობაში, კაპიტალის აკუმულაციის წესი გლობალური მასშტაბით შეიცვალა. რა მნიშვნელობა აქვს ამ ცვლილებებს კაპიტალიზმის წინააღმდეგ ბრძოლისთვის?

დევიდ ჰარვი: მაკრო პერსპექტივიდან, ყოველი წარმოების წესი გამოიმუშავებს განსხვავებული ტიპის ოპოზიციას, რომელიც მისი საკუთარი სარკისებური ანარეკლია. თუ თქვენ დააკვირდებით 1960-იან ან 1970-იან წლებს, როდესაც კაპიტალი დიდ კორპორაციებში იერარქიულ ფორმებში იყო ორგანიზებული, ნახავთ რომ ოპოზიცია ასევე ორგანიზებული იყო კორპორატიულ, პროფკავშირულ პოლიტიკურ აპარატებში. სხვა სიტყვებით, ფორდისტული სისტემა ქმნიდა ფორდისტული ტიპის ოპოზიციას.

ამ ინდუსტრიული სტრუქტურის ჩამოშლის შედეგად, განსაკუთრებით კი განვითარებულ კაპიტალისტურ ქვეყნებში, მივიღეთ კაპიტალის გაცილებით დეცენტრალიზებული კონფიგურაცია: უფრო მეტად გაშლილი დროსა და სივრცეში ვიდრე ეს ადრე იყო. ამავე დროს, ჩვენ ვხედავთ ახალი ოპოზიციის წარმოქმნას, რომელიც უფრო მეტად ქსელური და დეცენტრალიზებულია და ასევე, არ არის წინა ოპოზიციის ფორდისტული ფორმების მსგავსად იერარქიული.

ასე რომ, ცოტა სასაცილოა, მაგრამ მემარცხენეები კაპიტალის აკუმულაციის წესის ცვლილების მსგავსად განიცდიან ცვლილებებს. თუ გავაცნობიერებთ, რომ მემარცხენეები საკუთარი კრიტიკის საგნის სარკისებური ანარეკლები არიან, მაშინ შესაძლოა ამ სიმბოლური ურთიერთობიდან თავის დაღწევის სწორი გზა სწორედ სარკის გატეხვა იყოს.

ფორდისტულ პერიოდში ქარხანა წინააღმდეგობის მთავარი ადგილი იყო. სად არის ახლა მთავარი ბრძოლის ველი, როდესაც კაპიტალმა ქარხნებიდან ურბანულ სივრცეში გადაინაცვლა?

პირველ რიგში, ქარხნები არ გამქრალა, თქვენ კვლავ შეგიძლიათ ნახოთ ქარხნები ბანგლადეშში ან ჩინეთში. საინტერესო ის არის, თუ როგორ შეიცვალა წარმოების წესი ძირითად ქალაქებში. მაგალითად, ლოჯისტიკის სექტორმა უდიდესი ცვლილებები გაიარა. დღესდღეობით UPS, DHL და სხვა კურიერული მომსახურების მშრომელები უზარმაზარ ღირებულებას აწარმოებენ.

ბოლო ათწლეულის განმავლობაში, დიდი ცვლილება განიცადა მომსახურების სექტორმაც. 1970-იან წლებში, ამერიკის ყველაზე მსხვილი დამსაქმებლები იყვნენ ჯენერალ მოტორსი, ფორდი და US Steel. დღესდღეობით, ყველაზე დიდი დამსაქმებლები არიან McDonalds, Kentucky Fried Chicken და Walmart. თუ მაშინ მუშათა კლასის ცენტრს ქარხანა წარმოადგენდა, დღეს ეს ცენტრი ძირითადად მომსახურების სექტორში არსებობს. და რატომ უნდა ვთქვათ რომ მანქანის წარმოება უფრო მნიშვნელოვანია ვიდრე ჰამბურგერის?

სამწუხაროდ, მემარცხენეებს არ მოსწონთ სწრაფი კვების სექტორში დასაქმებულ მშრომელთა ორგანიზების იდეა. მათი წარმოდგენა კლასიკური მუშათა კლასზე, არ შეესაბამება მომსახურების სფეროს მშრომელებს, კურიერებს და რესტორანში და სუპერმარკეტებში მომუშავე მშრომელებს.

პროლეტარიატი არ გამქარალა, მაგრამ არსებობს ახალი პროლეტარიატი, რომელსაც ძალზე განსხვავებული თვისებები აქვს ტრადიციული პროლეტარიატისგან, რომელიც მემარცხენეებისთვის წარმოადგენდა მუშათა კლასის ავანგარდს. ამ გაგებით, McDonald’s-ში დასაქმებული მშრომელი XXI საუკუნის ფოლადის მრეწველობის მუშაა.

ამ ახალი პროლეტარიატის არსებობის პირობებში, სად უნდა მოხდეს დღეს წინააღმდეგობის ორგანიზება?

ძალიან რთულია ორგანიზება სამუშაო ადგილებზე. მაგალითად, კურიერები მუდმივად სხვადასხვა ადგილებში მოძრაობენ. ასე რომ, მსგავსი ტიპის მშრომელების ორგანიზება ალბათ უფრო მარტივი იქნება სამუშაო ადგილის მიღმა, მაგალითად მათ უბნებში.

უკვე გრამშისთან, 1919 წლის ნაშრომებში, გვხვდება საინტერესო ფრაზა, იმის შესახებ, რომ სამუშაო ადგილებში ორგანიზებასთან და ამ ადგილებში არსებულ საბჭოებთან ერთად, კარგი იქნება უბნის საბჭოების არსებობაც. გრამშის აზრით, უბნის საბჭოები უკეთესად აღიქვამდნენ მთლიანი მუშათა კლასის მდგომარეობას, ვიდრე სექტორებში, სამუშაო ადგილებზე არსებული საბჭოები.

ორგანიზატორებმა, რომლებიც სამუშაო ადგილებზე მუშაობდნენ ძალიან კარგად იცოდნენ ფოლადის საწარმოში დასაქმებული მუშის მდგომარეობა. მაგრამ, მათ არ ესმოდათ, თუ რას წარმოადგენდა პროლეტარიატი, როგორც ასეთი, მთლიანად. უბნებში ორგანიზება შეიცავს, მაგალითად, შიდა მოსამსახურეებს, კურიერებს, მეეზოვეებს. გრამშიმ არ უღალატა ამ მოსაზრებას და თქვა: „კომუნისტურმა პარტიამ უნდა შექმნას უბნის კრებები“.

მიუხედავად ამისა, ევროპულ კონტექსტში არსებობს გამონაკლისები, როდესაც კომუნისტურმა პარტიებმა მართლაც გაუწიეს ორგანიზება უბნის საბჭოების შექმნას, რადგან მათ არ შეეძლოთ ორგანიზება სამუშაო ადგილებზე. ასეთი იყო მაგალითად, ესპანეთი. 1960-იან წლებში, ამან ორგანიზების ძალიან ძლიერი ფორმა მიიღო. აქედან გამომდინარე, როგორც უკვე დიდი ხანია ვამტკიცებ, ჩვენ უნდა შევხედოთ უბნის ორგანიზებას როგორც კლასობრივი ორგანიზების ფორმას. გრამშიმ ეს მხოლოდ ერთხელ აღნიშნა თავის ნაწერებში და მეტად აღარ ჩაღრმავებია.

1980-იანი წლების ბრიტანეთში ქალაქების მასშტაბით არსებობდა ორგანიზების ფორმები პროფკავშირული საბჭოების პლატფორმებზე, რომლებიც აკეთებდნენ იმას, რაც გრამშიმ შემოგვთავაზა. მაგრამ, პროფკავშირული მოძრაობის შიგნით, ეს საბჭოები ყოველთვის ორგანიზების უფრო დაბალი დონის ფორმად მიიჩნეოდა. ისინი არასდროს აღიქმებოდნენ იმ ფორმად, რომელიც პროფკავშირული მოძრაობის ფუნქციონირების საფუძველი უნდა ყოფილიყო.

სინამდვილეში აღმოჩნდა, რომ პროფესიული საბჭოები ხშირად უფრო მეტად რადიკალური იყო, ვიდრე კონვენციური პროფესიული კავშირები. ეს იქიდან გამომდინარეობდა, რომ მათ მეტად ჰქონდათ ფესვები გადგმული არა მხოლოდ მუშათა კლასის პრივილეგირებულ სექტორებში, არამედ მთლიან მუშათა კლასში. ასე რომ, მათ მიერ მუშათა კლასის  უფრო ფართო განსაზღვრებიდან გამომდინარე, პროფესიული საბჭოები უფრო რადიკალურ პოლიტიკას აწარმოებდნენ. თუმცა, ამის ინტეგრირება კონვენციური პროფკავშირული მოძრაობის მხრიდან არასდროს მომხდარა, ის ყოველთვის მიიჩნეოდა სივრცედ, სადაც რადიკალებს შეეძლოთ თამაში. ორგანიზების ამ ფორმის უპირატესობები აშკარაა: მას შეუძლია გადალახოს სხვადასხვა სექტორებს შორის არსებული ნაპრალები, ის მოიცავს ყოველი სახის „დეტერიტორიალიზებულ“ შრომას და შეესაბამება თემსა და საბჭოებზე დაფუძნებულ, ახალი ტიპის ორგანიზებას, ისეთს როგორსაც მურეი ბუკჩინი ადვოკატირებდა.

უკანასკნელი საპროტესტო ტალღები, მაგალითად ესპანეთსა და საბერძნეთში, ან "დაიკავე უოლ სტრიტის" მოძრაობა, აქცენტს აკეთებს  „წინააღმდეგობის ლოკალიზებაზე“. როგორც ჩანს, ეს მოძრაობები უფრო მეტად ორგანიზდება ყოველდღური პრობლემების გარშემო, ვიდრე უფრო მსხვილ იდეოლოგიურ საკითხებზე , რომლებიც ტრადიციულად ყოველთვის წარმოადგენდა მემარცხენეების ყურადღების ცენტრალურ წერტილს.

რატომ ამბობთ რომ ყოველდღიური პრობლემების გარშემო ორგანიზება არ არის დიდი საკითხი? მე ვფიქრობ, ეს საკმაოდ ფართო საკითხია. მსოფლიოს მოსახლეობის ნახევარზე მეტი ქალაქებში ცხოვრობს. ქალაქის ყოველდღიური ცხოვრებაში იგულისხმება ის პრობლემები, რასაც ხალხი მუდმივად აწყდება, სადაც სირთულეები ექმნებათ. ეს დაბრკოლებები არსებობს ღირებულების რეალიზების სფეროშიც იმდენად, რამდენადაც ღირებულების წარმოების სფეროში.

ეს არის ჩემი ერთ-ერთი ძალიან მნიშვნელოვანი თეორიული არგუმენტი: ყველა კითხულობს კაპიტალის პირველ ტომს, მაგრამ არავინ კითხულობს მეორე ტომს. პირველი ტომი არის ღირებულების წარმოების შესახებ, ხოლო მეორე ტომი შეეხება ღრებულების რეალიზებას. თუ მეორე ტომს კარგად დააკვირდებით, დაინახავთ რომ რეალიზაციის პირობები ისეთივე მნიშვნელოვანია, როგორც წარმოებისა.

მარქსი ხშირად საუბრობს კაპიტალის, როგორც წარმოებასა და რეალიზაციას შორის დაპირისპირებული მთლიანობის დანახვის საჭიროებაზე. ადგილი, სადაც ღირებულება იწარმოება და ადგილი, სადაც ღირებულება რეალიზდება, ორი განსხვავებული რამ არის. მაგალითად, ღირებულების ძალიან დიდი ნაწილი იწარმოება ჩინეთში და საბოლოოდ რეალიზდება შეერთებულ შტატებში, ეფლის და უოლმარტის მიერ. რა თქმა უნდა, ღირებულების რეალიზაცია ნიშნავს ღირებულების რეალიზაციას მუშათა კლასის მიერ ძვირადღირებული მოხმარებით.

კაპიტალმა შეიძლება დათმოს მაღალი ხელფასები წარმოების დონეზე, მაგრამ შემდეგ ის მას უკან იბრუნებს რეალიზაციის დონეზე - იმით, რომ მშრომელმა ხალხმა უფრო მეტი უნდა გადაიხადოს ქირაში და ბინის გადასახადში, სატელეფონო მომსახურებაში, სესხის დაფარვაში და ასე შემდეგ. ასე რომ, კლასობრივი ბრძოლა რეალიზაციის გარშემო - მაგალითად, შეღავათიანი საცხოვრებლისთვის - ისეთივე მნიშვნელოვანია მუშათა კლასისთვის, როგორც ბრძოლა ხელფასებისა და სამუშაო პირობებისთვის. რა აზრი აქვს მაღალი ხელფასების ქონას, თუ მას მაშინვე უკან წაგართმევენ მაღალი ქირის გადასახადის სახით?

მუშათა კლასთან ურთიერთობისგან კაპიტალისტებმა დიდი ხნის წინ ისწავლეს, რომ მათ შეუძლიათ დიდი ფულის შოვნა გაცემულის უკან დაბრუნებით. როდესაც, გარკვეულ დონეზე, განსაკუთრებით კი 1960-იანებში და 1970-იანებში, მშრომელები გაძლიერდნენ მომსახურების სფეროში, კაპიტალმა მისი ყურადღება ღირებულების უკან წაღებაზე მიმართა მოხმარების საშუალებით.

ასე რომ, ბრძოლა რეალიზაციის სფეროში, რომელიც არ იყო ასე ძლიერი მარქსის დროს, და ის ფაქტი, რომ არავინ კითხულობს ამ წყეულ წიგნს (კაპიტალი: მეორე ტომი), პრობლემას წარმოადგენს კონვენციური მემარცხენეებისათვის. როდესაც თქვენ მეუბნებით: „რა არის აქ მაკრო პრობლემა?“ - ზუსტად ეს არის მაკრო პრობლემა! კაპიტალის კონცეფცია და ურთიერთობა წარმეობასა და რეალიზაციას შორის. თუ ვერ ხედავთ დაპირისპირებულ ერთიანობას მათ შორის, მაშინ თქვენ ვერ დაინახავთ მთლიან სურათს. ფაქტობრივად ხომ ამაში იკითხება კლასობრივი ბრძოლა და მე არ მესმის, რატომ ვერ შეიგნო დღემდე ბევრმა მარქსისტმა, თუ რამდენად მნიშვნელოვანია ეს.

პრობლემა ისაა, თუ როგორ გვესმის მარქსი 2015 წელს. მარქსის დროს, ურბანიზაციის მასშტაბები არ იყო ასეთ დონეზე და მუშათა კლასის მოხმარებაც თითქმის არ არსებობდა. ასე რომ, მარქსს მხოლოდ იმაზე უწევდა საუბარი, თუ როგორ ახერხებდა მუშათა კლასი გადარჩენას მცირე ხელფასებით და თუ როგორ დახელოვნდა  ის თავის ასე გადარჩენაში. კაპიტალი მათ ამაში არ დახმარებია.

მაგრამ დღეს,  ჩვენ ვცხოვრობთ სამყაროში, სადაც მოხმარება გლობალური ეკონომიკის დინამიკის 30 პროცენტს წარმოადგენს - ამერიკაში 70 პროცენტს. მაშინ რატომ ვსხედვართ და ვსაუბრობთ იმის შესახებ, რომ მოხმარება არარელევანტურია? რატომ ჩავკირკიტებთ პირველ ტომს და ვსაუბრობთ წარმოებაზე და არა მოხმარებაზე? ურბანიზაციის შედეგად, იძულებულები ვართ დავკავდეთ გარკვეული ტიპის მოხმარებით. მაგალითად, უნდა გვყავდეს ავტომობილი. შედეგად, ჩვენი ცხოვრების წესს მრავალმხრივ წარმართავს ის, თუ როგორ ფორმას იღებს ურბანიზაცია. კიდევ ერთხელ ვიმეორებ, რომ მარქსის დროს ეს არ იყო მნიშვნელოვანი, მაგრამ ჩვენს დროში, ეს გადამწყვეტია. ჩვენ უნდა ვეძებოთ ორგანიზების ისეთი ფორმები, რომლებიც რეალურად ითვალისწინებს ამ ცვლილებას კლასობრივი ბრძოლის დინამიკაში.

ამ მოცემულობაში, მემარცხენეებმა აშკარად უნდა შეცვალონ საკუთარი ტაქტიკები და ორგანიზების ფორმები, ისევე როგორც კონცეფცია იმისა, თუ რისთვის ვორგანიზდებით.

ჯგუფები, რომლებმაც თავისი ნიშანი დაამჩნიეს უკანასკნელ მოძრაობებს, მოდიან ანარქისტული და ავტონომისტური ტრადიციებიდან და გაცილებით მეტად არიან ჩართული ყოველდღიურობის პოლიტიკაში, ვიდრე ტრადიციული მარქსისტები.

მე დიდი სიმპატიებით ვარ განწყობილი ანარქისტების მიმართ. მათ გაცილებით უკეთ აუღეს ალღო მოხმარების პოლიტიკას და შეძლეს კონსუმერიზმის კრიტიკა. მათი მიზნების ნაწილი არის ყოველდღური ცხოვრების შეცვლა და მისი რეორგანიზება ახალ და განსხვავებულ პრინციპებზე დაყრდნობით. ასე რომ, ვფიქრობ, დღეს ეს გადამწყვეტი საკითხია და სხვადასხვა პოლიტიკური მოქმედებების განხორციელებაა საჭირო ამ მიმართულებით.

სამხრეთ ევროპის მაგალითზე - სოლიდარობის ქსელები საბერძნეთში, თვითორგანიზება ესპანეთსა და თურქეთში - ეს ყველაფერი ძალიან მნიშვნელოვანი ჩანს ყოველდღიური ცხოვრებისა და ძირითადი საჭიროებების გარშემო სოციალური მოძრაობების შექმნისათვის. ფიქრობთ, რომ ეს იმედის მომცემი მიდგომებია?

ვფიქრობ იმედის მომცემია, მაგრამ ჩანს თვით-ლიმიტები, რომლებიც ჩემთვის პრობლემას წარმოადგენს. თვით-ლიმიტაცია არის რაღაც მომენტში ძალაუფლების აღებისგან თავის შეკავება. ბუკჩინი თავის უკანასკნელ წიგნში ამბობს, რომ ანარქისტების პრობლემა მათ მიერ ძალაუფლების მნიშვნელობის უარყოფაა და შეუძლებლობა მათი მხრიდან, რომ ძალაუფლება ხელში აიღონ. ბუკჩინი ასე შორს არ მიდის, მაგრამ მე ვფიქრობ რომ დაბრკოლებაა ასევე სახელმწიფოს უარყოფა, როგორც შესაძლო პარტნიორის ყოლაზე უარის თქმა რადიკალური ტრანსფორმაციისათვის.

არსებობს სახელმწიფოს მტრად, 100% იან მტრად აღქმის ტენდენცია. რა თქმა უნდა, არსებობს რეპრესიული სახელმწიფოები საჯარო კონტროლის მიღმა. ორი აზრი არ არსებობს: კაპიტალისტურ სახელმწიფოსთან ბროლა აუცილებელია, მაგრამ სახელმწიფო ძალაუფლებაზე დომინირების გარეშე, მისი ხელში აღების გარეშე მივიღებთ იმას, რაც მოხდა 1936 და 1937 წელს ბარსელონაში და შემდეგ მთლიან ესპანეთში. რევოლუციონერებმა არ ჩაიგდეს ხელში სახელმწიფო ძალაუფლება იმ მომენტში, როცა ეს შესაძლებელი იყო. სამაგიეროდ, ძალაუფლება ბურჟუაზიას და კომუნისტური პარტიის სტალინისტურ ფრთას ააღებინეს რის შედეგადაც სახელმწიფომ რეორგანიზაცია განიცადა და გაანადგურა წინააღმდეგობა.

ეს მსჯელობა შეიძლება სწორი იყოს 1930-იანი წლების ესპანური სახელმწიფოს შემთხვევაში, მაგრამ თუ შევხედავთ დღევანდელ ნეოლიბერალურ სახელმწიფოს და კეთილდღეობის სახელმწიფოს გაქრობას, რაღა დარჩა სახელმწიფოში ისეთი, რისი დაპყრობაც, ხელში ჩაგდებაც ღირს?

დავიწყოთ იმით, რომ მემარცხენებს არ აქვთ კარგი პასუხები იმაზე, თუ როგორ უნდა მოეწყოს მასობრივი ინფრასტრუქტურა. მაგალითად, როგორ ააგებენ მემარცხენეები ბრუკლინის ხიდს? ნებისმიერი საზოგადოება ეყრდნობა დიდ ინფრასქტრუქტურებს, ინფრასტრუქტურებს მთლიანი ქალაქისთვის, მაგალითად წყლის მომარაგების სისტემას, ელექტროენერგიის მომარაგების სისტემას და ა.შ. ვფიქრობ, საკმაოდ დიდი თავშეკავება ახასიათებთ მემარცხენეებს იმის აღიარებისადმი, რომ ჩვენ გვჭირდება განსხვავებული ფორმების ორგანიზაცია. შესაბამისად, არსებობს სახელმწიფო აპარატის ნაწილები, ნეოლიბერალური სახელმწიფო აპარატისაც კი, რომლებიც ძალიან მიშვნელოვანია. მაგალითად დაავადებათა კონტროლის ცენტრი. როგორ ვუპასუხოთ გლობალურ ეპიდემიებს, როგორიც არის მაგალითად ებოლა? ამის გაკეთება შეუძლებელია ანარქისტული DIY(do it yourself) მეთოდით. მრავალ შემთხვევაში საჭიროა სახელმწიფოს მსგავსი ინფრასტრუქტურული ფორმები. ჩვენ ვერ გადავჭრით გლობალური დათბობის პრობლემას დეცენტრალიზებული აქტივობებით.

ხშირად მოჰყავთ ერთი მაგალითი, რომელიც გარკვეულწილად პრობლემატურია. ეს არის მონრეალის პროტოკოლი, რომელიც მაცივრებში (CFC) ქიმიური ნივთიერებების გამოყენების შემცირებით, ოზონის შრის გალევის შემოსაზღვრას ცდილობდა. ის წარმატებით აღსრულდა 1990-იანებში, თუმცა საჭიროებდა ორგანიზაციის ისეთ ფორმას, რომელიც სრულიად განსხვავებული იქნებოდა კრებაზე დაფუძნებული პოლიტიკისგან ამოზრდილი ორგანიზაციისგან.

ანარქისტული პერსპექტივიდან მინდა ვთქვა, რომ შესაძლებელია სუპრა ნაციონალური ინსტიტუტების ჩანაცვლებაც კი, ავიღოთ მაგალითად ჯანდაცვის მსოფლიო ორგანიზაცია თავისი კონფედერაციული ორგანიზაციებით, რომლებიც ქვემოდან ზემოთ არიან აწყობილნი და საბოლოო ჯამში მიდიან მსოფლიო მასშტაბით გადაწყვეტილების მიღებამდე.

შეიძლება გარკვეულწილად, მაგრამ ჩვენ უნდა გავაცნობიეროთ, რომ ყოველთვის იქნება გარკვეული სახის იერარქიები და ყოველთვის დავდგებით ისეთი პრობლემის წინაშე, როგორიც არის მაგალითად, პასუხისმგებლობა და ანგარიშვალდებულება.

ესეიგი თქვენ ფიქრობთ რომ საჭიროა რაიმე ფორმის ავტორიტეტი?

არა, ავტორიტეტი ისედაც ყოველთვის იქნება. მე არასდროს ვყოფილვარ ანარქისტულ შეკრებაზე, სადაც არ ყოფილა საიდუმლო ძალაუფლების სტრუქტურა. ყოველთვის არსებობს ფანტაზიები სრული ჰორიზონტალობის შესახებ, მაგრამ მე ვზივარ, ვუყურებ და ვფიქრობ: „ღმერთო ჩემო, აქ მთლიანი იერარქიული სტრუქტურაა, ოღონდ ფარული“.

დავუბრუნდეთ ხმელთაშუა ზღვის გარშემო პროტესტებს: მრავალი მოძრაობა ფოკუსირდა ლოკალურ ბრძოლაზე. რა არის შემდეგი საფეხური საზოგადოების ტრანსფორმაციისკენ?

გარკვეულ მომენტში, ჩვენ უნდა შევქმნათ ორგანიზაციები, რომლებიც შეძლებს შეკრებას და სოციალური ცვლილების მიღწევას უფრო ფართო მასტაბით. მაგალითად, შეძლებს თუ არა პოდემოსი ამის გაკეთებას? ბოლო წლების ეკონომიკური კრისიზის მიერ შექმნილ ქაოტურ სიტუაციაში, მნიშვნელოვანია, რომ სწორედ მემარცხენეებმა იმოქმედონ. თუ მემარცხენეები არ იმოქმდებენ, ამას მემარჯვენეები გააკეთებენ. არ მიყვარს ამას რომ ვამბობ, მაგრამ ვფიქრობ, მემარცხენეები უფრო პრაგმატულები უნდა იყვნენ არსებულ დინამიკასთან მიმართებაში.

უფრო მეტად პრაგმატულები რა მხრივ?

რატომ ვუჭერ მხარს სირიზას, მიუხედავად იმისა, რომ ის არ არის რევოლუციური პარტია? რადგან მან გახსნა სივრცე, რომელშიც რაღაც განსხვავებული შეიძლება მოხდეს და შესაბამისად, მე ამას პროგრესულ ნაბიჯად მივიჩნევ.

ეს რაღაცით გავს მარქსის ნათქვამს: პირველი ნაბიჯი თავისუფლებისკენ არის სამუშაო დღის ხანგრძლივობის ლიმიტირება. ძალიან ვიწრო მოთხოვნები უხსნის გზას გაცილებით უფრო რევოლუციურ შედეგებს. მაშინაც კი, როდესაც არ არსებობს არავითარი რევოლუციური შედეგის პოტენციალი, ჩვენ ისეთი გამოსავალი უნდა ვეძებოთ, რომელიც, მიუხედავად ყველაფრისა, უკან დაახევინებს ნეოლიბერალური ქამრის შემოჭერის აბსურდულ პოლიტიკას და ახალ სივრცეებს გააჩენს. სივრცეებს, სადაც ორგანიზების ახალი ფორმები შეიძლება დაიბადოს.

მაგალითად, საინტერესო იქნებოდა, თუ პოდემოსი ეცდება დემოკრატიული კონფედერალიზმის ფორმების ორგანიზებას, რადგან პოდემოსი გარკვეულწილად საბჭოების ტიპის შეხვედრებისგან წარმოიშვა მთელი ესპანეთის მასშტაბით და შესაბამისად, მათ საკმაოდ დიდი გამოცდილება აქვთ  საბჭოების სტრუქტურაში.

პრობლემა მდგომარეობს იმაში, თუ როგორ შეიძლება დაუკავშირდეს კრების(ასამბლეის) ფორმა რაიმე პერმანენტული ორგანიზაციის ფორმას, რომელმაც მომავალში უნდა დაიჭიროს პოზიციები პარლამენტში, როგორც ძლიერმა პარტიამ. ამით, ასევე ვუბრუნდებით ძალაუფლების კონსოლიდაციის საკითხს: ეს უნდა გაკეთდეს, რადგან ამის გარეშე ბურჟუაზია და კორპორაციული კაპიტალიზმი იპოვნიან მის ხელახლა ხელში ჩაგდების გზებს და დაიბრუნებენ ძალაუფლებას.

რას ფიქრობთ იმ დილემის შესახებ, რომ სოლიდარობის ქსელები ავსებენ იმ ცარიელ სივრცეს, რომელიც გააჩინა კეთილდღეობის სახელმწიფოს გაქრობამ და ამით ეს ქსელები არაპირდაპირ ხდებიან ნეოლიბარალიზმის მოკავშირეები?

ორგანიზების ორი გზა არსებობს. ერთი არის სწრაფად მზარდი არასამთავრობო სექტორი, მაგრამ მათი უმრავლესობა გარედან ფინანსდება, არ წარმოადგენს ქვემოდან წამოსულ ინიციატივას, მიყვება დიდი დონორების დღის წესრიგს და შესაბამისად არ არის რადიკალური. აქ ჩვენ ვეხებით კეთილდღეობის სახელმწიფოს პრივატიზების საკითხს.

ეს ჩემთვის გაცილებით განსხვავდება პოლიტიკურად ქვემოდან წამოსული ორგანიზაციებისგან, სადაც ხალხი თავის გზას თვითონ ირჩევს, ისინი საკითხს ასე უდგებიან: „კარგი, სახელმწიფო არ ზრუნავს ჩვენზე, მაშინ ჩვენ თვითნ მივხედავთ ჩვენს თავს“. ჩემი აზრით, ამას მივყავართ ქვემოდან წამოსული ორგანიზაციების ფორმებთან, რომელთაც ძალიან განსხვავებული პოლიტიკური სტატუსი აქვთ.

მაგრამ როგორ შეიძლება დავეხმაროთ უმუშევარ ადამიანებს სახელმწიფოსთან ურთიერთობაში და ამავდროულად, თავი ავარიდოთ ამ ნაპრალის ამოვსებას?

უნდა არსებობდეს ანტიკაპიტალისტური დღის წესრიგი, იმისთვის, რომ როდესაც ჯგუფი მუშაობს ხალხთან, ყველამ იცოდეს, რომ ეს არ არის მხოლოდ დახმარება, არამედ ამ პროცესს თან ახლავს სისტემის მთლიანად, პოლიტიკურად შეცვლის ორგანიზებული განზრახვა. ეს ნიშნავს ძალიან ნათელი პოლიტიკური პროექტის ქონას, რაც პრობლემატურია დეცენტრალიზებული, არაჰომოგენური ტიპის მოძრაობების შემთხვევაში, სადაც ერთი მუშაობს ერთი გზით, ხოლო სხვები სხვანაირად და არ არსებობს კოლექტიური და საერთო პროექტი.

ეს, ასევე, უკავშირდება პირველ კითხვას, რომელიც თქვენ დასვით: არ არსებობს კოორდინაცია პოლიტიკურ მიზნებს შორის. ამის საფრთხე კი ის არის, რომ თქვენ უბრალოდ დაეხმარებით ხალხს მათ პრობლემებთან გამკლავებაში და ამის უკან არ იქნება პოლიტიკა. მაგალითად, Occupy Sandy ადამიანებს საკუთარ სახლებში დაბრუნებაში დაეხმარა და ამისთვის უზარმაზარი სამუშაო გასწიეს, მაგრამ საერთო ჯამში, მათ გააკეთეს ის, რაც წითელ ჯვარს და ფედერალურ საგანგებო საქმეების სამსახურს უნდა გაეკეთებინა.

ისტორიის დასასრულმა, როგროც ჩანს უკვე ჩაიარა. ამჟამინდელი გარემოებების და კონკრეტული ანტი კაპიტალისტური ბრძოლების ფონზე, როგორ ფიქრობთ კიდევ არის შესაძლებელი „გამარჯვება“?

უდავოდ, და მეტიც, თქვენ დაიკავეთ ქარხნები საბრძნეთში, შექმენით სოლიდარული ეკონომიკები სერიული წარმოების გვერდით, რადიკალური დემოკრატიის ინსტიტუტები ესპანეთში და ასევე, ბევრი სხვა მშვენიერი რამ ხდება მსოფლიოს სხვადასხვა ადგილებში. შეინიშნება ჯანსაღი ცნობიერება - რომ ჩვენ გვჭირდება უფრო ფართო პოლიტიკური ხედვა ყოველ ჩვენს ინიციატივაში.

მარქსისტი მემარცხენეები ამ ყველაფრის მიმართ, ცოტა არ იყოს, უყურადღებოები არიან და ვფიქრობ, ისინი ცდებიან. მაგრამ, ამავდროულად არ ვფიქრობ, რომ თავად ეს ყველაფერი საკმარისად ფართოა იმისათვის, რომ რეალურად შეიცვალოს ძალაუფლების ფუნდამენტური სტრუქტურები. აქ ჩვენ ვსაუბრობთ სახელმწიფოზე. ასე რომ, მემარცხენეებმა უნდა გადაიაზრონ თავიანთი თოერიული და ტაქტიკური აპარატი.